Welkom
Hartelijk welkom op de website van MeerTaal. MeerTaal is een inspirerend en onafhankelijk tijdschrift over taal in het basisonderwijs. Het richt zich op taaldidactiek in de breedste zin van het woord. MeerTaal biedt een mix van theorie en praktijk, bedoeld voor iedereen die betrokken is bij het primair onderwijs: leraren, taalcoördinatoren, directies en pabo-studenten en -docenten.
Bekijk alle Taal = Meer
Word abonnee
Bekijk hier de optiesRedactie
Neem contact op met de redactiesbo De Carrousel in Hoogeveen – ontwikkelschool in de kijker
Roselie Drost en Nynke Mesken
In dit derde portret van een ontwikkelschool van Curriculum.nu voor het leergebied Nederlands lezen we hoe het bespreken van de tussenproducten in het team, met een groepje ouders en met leerlingen informatie en bewustwording oplevert. Ouders en leerlingen hebben verschillende voorkeuren. Het team komt ook in bewegi...
Beter tweedetaalleren met handen en voeten?
Hanneke Pot
De dissertatie van de auteur over het effect van Total Physical Response (TPR) beschrijft dat de verschillende aanpakken geen effect hadden op het resultaat op woordenschattoetsen. Wel bleek het apart nemen van de betreffende kleuters voor woordenschatuitbreiding en hen dan alle aandacht geven effectief. Een laptop ...
inhoudsopgave
redactioneel
Joanneke Prenger
Je kunt niets zonder kennis - taalonderwijs zonder trucjes
Prof.dr. Marc van Oostendorp
Naar aanleiding van de publicatie van de zg. Grote Opdrachten van de ontwikkelgroep Nederlands van Curriculum.nu beschrijft Marc van Oostendorp wat hem in deze teksten opvalt. Zijn motto is daarbij dat je moedertaal leren nooit ophoudt en dat het daarom belangrijk is om leerlingen niet alleen te trainen in hun taalv...
Het taaltalent van Annet Schaap
Itie v.d. Berg
Dit artikel beschrijft hoe de succesvolle illustratrice Annet Schaap ertoe gekomen is om zelf een boek te schrijven: het meermalen bekroonde boek Lampje.
Woorden en betekenissen Woordenschat verbinden met taalbeschouwing
Dolf Janson
Vaak hangt de betekenis van woorden af van wie zo’n woord gebruikt en in welke context. Daarmee is kennis van woorden verbonden met taalbeschouwen en zelfs met filosoferen. Dat klinkt misschien heel moeilijk en theoretisch, maar het kan al met kleuters laat Dolf Janson in dit artikel zien.
Taal uit de gevangenis
Itie v.d. Berg
Het voorleesproject in de gevangenis van Dordrecht, waarbij gedetineerde vaders hun kind(eren) mogen voorlezen, blijkt een succes voor beiden.
Meer meertaligheid in het basisonderwijs…Ja maar, hoe? Nieuwe inzichten door meertaligheidsprojecten
Dr. Joana Duarte en Dr. Mirjam Günther
Nederland is rijk aan talige en culturele diversiteit maar toch blijft de hoofdtaal van het curriculum het Nederlands. Andere talen, zoals migranten- of streektalen spelen een kleinere (of geen) rol in het onderwijs. In dit artikel worden de achtergronden en bedoelingen besproken van recent gestarte projecten vanuit...
Rapporten
Patty Roos
Column leraar: over de ervaringen met het leerlingen laten opstellen van een rapport over hun leraar.
Taal=meer
Dolf Janson
Suggesties om onderzoekende taalactiviteiten te laten doen door en met de leerlingen.
Als we durven
Carolien Frijns
Column taalexpert over het effect van een betekenisvolle creatieve schrijfopdracht.
Alle kleuters hebben iets te vertellen
Hieke van Til & Marian Bruggink
De verhalen van kleuters zijn niet altijd goed te volgen en lang niet allemaal vertellen ze uit zichzelf en met gemak. Ze zijn soms verlegen, onzeker, beheersen de taal onvoldoende of hebben last van een combinatie daarvan. Maar álle kleuters hebben iets te vertellen, laten Hieke van Til en Marian Bruggink in dit ar...
Taalonderwijs in rijke thema’s
Marit v.d. Meulen
Aan de hand van een fotoverslag wordt duidelijk hoe Marit van der Meulen, die werkt op RKB De Regenboog in Zoetermeer (groep 6), vorig schooljaar met groep 5 is gestart met themagericht taalonderwijs. Zij deed dit vanuit de behoefte aan zinvol, motiverend en effectief taalonderwijs. Op De Regenboog zitten veel ander...
Taalonderzoek in de praktijk: Harry Stokhof
Marian Bruggink
Harry Stokhof promoveerde juni 2018 aan de Open Universiteit op het proefschrift: “How to guide effective student questioning?” een onderzoek naar de begeleiding van vraaggestuurd onderwijs.
Leraren hebben hiervoor een flexibele ondersteuning nodig, die enerzijds structuur geeft om voorkennis te verkennen, leervrage...
Taalonderzoek in de praktijk: Nicole Swart
Marian Bruggink
Nicole Swart is in december 2018 gepromoveerd aan de Radboud Universiteit. Zij onderzocht de rol van woordenschat bij het begrijpen van teksten in de midden- en bovenbouw van het basisonderwijs. Daarbij heeft zij ook gekeken naar de invloed van cognitieve factoren op de ontwikkeling van begrijpend lezen. Een focus o...
Rijke leesstof stimuleert
Dolf Janson & Joanneke Prenger
Andere teksten maken je leesonderwijs betekenisvol, want teksten in schoolboeken zijn dikwijls tamelijk arm: weinig variatie in woorden, slechte verbanden tussen zinnen, compact en vol school- en vaktaal. Vaak zijn die tekstjes precies afgestemd op de vragen die altijd bij zo’n tekst moeten worden beantwoord. In dit...
Meertaligheid in de klas - voorbeelden uit de onderwijspraktijk
Inge Jansen & Jantien Smit
Vanuit recente inzichten uit de literatuur heeft SLO in samenwerking met leraren een aantal lesactiviteiten ontwikkeld waarin meertaligheid centraal staat. De eerste lesactiviteit is al gratis te downloaden. Eind januari vind je ze allemaal op het vakportaal Nederlands van SLO: nederlands.slo.nl.
Ontwikkelschool in de kijker: bs de Regenboog in Schijndel
Marja Schippers en Mireille Louwers
Een portret van een ontwikkelschool die via Curriculum.nu bezig is met het leergebied Nederlands: hoe ziet hun taalonderwijs er nu uit? Waarom doen ze mee aan en waar hopen ze op? Waar wij afgelopen jaren op De Regenboog mee bezig zijn geweest is de zogenaamde ‘sjablonen-didactiek’. Sjablonen vormen een uitgangspun...
Hoe geef je de talenkennis die nieuwkomers meebrengen een plek in je onderwijs?
Sterre Leufkens en Jantien Smit
Leerlingen die nog geen Nederlands spreken, zijn al taalvaardig in een andere taal. Als leraar zou je die talenkennis van leerlingen kunnen benutten. Maar hoe doe je dat?
De auteurs beschrijven hoe een webapp van de Universiteit Utrecht, vol informatie over thuistalen, leraren kan inspireren en ondersteunen.
inhoud
redactie
inhoudsopgave
Een opfrisbeurt
Joanneke Prenger
Zoals je je eigen werkomgeving af en toe eens moet opruimen en anders inrichten, zo is dat ook bij tijdschriften. MeerTaal heeft om die reden na vijf jaar een andere lay-out.
Op weg naar nieuwe kerndoelen voor het taalonderwijs
Joanneke Prenger, Jantien Smit
Curriculum.nu heeft als opdracht uit te zoeken wat leerlingen in po en vo in de nabije toekomst moeten kennen en kunnen. Hoe gaat dat in zijn werk en hoe hebben leraren uit het ontwikkelteam voor het leergebied Nederlands dat proces ervaren tot dan toe? Welke wensen hebben zij zelf voor de ontwikkeling van het vak?
Het taaltalent van Özcan Akyol
Itie v.d. Berg
De schrijver Akyol vertelt hoe de ervaren tegenwerking, ook op de scholen die hij bezocht, hem juist motiveerden om dingen beter en anders te doen. En dat heeft gewerkt.
Een leerlijn schrijven met 'peer response'
Mariëtte Hoogeveen
Op basis van onderzoek is een leerlijn ontwikkeld, waarbij leerlingen elkaar helpen hun teksten systematisch te verbeteren.
Luisteren op je eigen manier
Kike Olsder
Ouder vertelt over het luistergedrag van haar zoontje tijdens voorlezen.
Toekomstbestendig Nederlands taalonderwijs in het buitenland
Jennifer Ritfeld
Omdat 14000 kinderen buiten Nederland en Vlaanderen wekelijks onderwijs in de Nederlandse taal en cultuur volgen heeft de onderwijsorganisatie LanguageOne een eigen curriculum ontwikkeld. De context waarbinnen deze kinderen leven en leren sluit niet aan op bestaande Nederlandse taalmethoden. De nieuwe aanpak mikt op...
Kistje brieven
Patty Roos
Ervaringen van een leraar die een briefwisseling met een van haar leerlingen begint, omdat zijn gedrag wat ongrijpbaar is.
Nog meer taal!
redactie
Aankondiging van de jaarkalender creatief schrijven voor leerjaren 5-8 en de ervaring van een leerling uit groep 2 in beeld en tekst.
Het taaltraject
René Berends
Hoe pabostudenten van hogeschool Saxion in Deventer een-op-een nieuwkomers helpen met hun verwerving van de Nederlandse taal.
Ontwikkelschool (J.H. Snijdersschool in Rijswijk ZH) in de kijker
Janneke Moeleker
Deze school doet als ontwikkelschool voor het vak Nederlands mee met de ontwikkeling van Curriculum.nu. Een van de leraren van de school beschrijft hoe ze dit traject aangrijpen om binnen het leergebied Nederlands de spelhoeken te verrijken en verdiepen en de kwaliteit van de eigen teksten van de leerlingen te verbe...
Taalonderzoek door Rosa Teepe
Marian Bruggink
Promotie aan de Radboud Universiteit (2018) op basis van onderzoek naar de rol van ouderbetrokkenheid in de voorschoolse educatie. Met name het effect van het gezinsgerichte programma VVE Thuis op de woordenschat van peuters is onderzocht en bleek aantoonbaar.
Taalonderzoek door Fenna Swart
Marian Bruggink
Promotie aan de Universiteit Utrecht (2018) op basis van onderzoek naar de 'percepties van lerarenopleiders over taal in leren en lesgeven'. Dit leidde tot vijf gebieden waar actie nodig is: taalbewustzijn, actief luisteren, organiseren van interactie, taalondersteuning, verbeteren van taal in leren en lesgeven.
Alle Zwolse kinderen leren lezen
Ellen Geersing, Sunja Boegschoten, Maarten Keppel
In het kader van de rubriek Taalonderwijs in beeld vertellen medewerkers van Stadkamer in Zwolle, de Beste Bibliotheek van Nederland 2018, hoe zij i.s.m. hogeschool Windesheim en de de gemeente Zwolle werk maken van leesbevordering op de (voor)scholen in Zwolle.
Taal en W&T
Martine Gijsel, Eva van de Sande, Joep van der Graaf
Hoe draagt een lessenserie wetenschap & techniek bij aan de taalvaardigheid van leerlingen? In het kader van een onderzoeksproject leren leraren van leerjaar 6 taalbevorderende en taalondersteunende strategieën toe te passen bij hun w&t-lessen.
Taal = meer
Dolf Janson
Opdrachten voor leerlingen: woordentrappen maken, herkennen van stopwoorden, spiegelwoorden, in uitdrukkingen met geen dat woord veranderen in een, woorden die ervaringen oproepen.