Welkom
Hartelijk welkom op de website van MeerTaal. MeerTaal is een inspirerend en onafhankelijk tijdschrift over taal in het basisonderwijs. Het richt zich op taaldidactiek in de breedste zin van het woord. MeerTaal biedt een mix van theorie en praktijk, bedoeld voor iedereen die betrokken is bij het primair onderwijs: leraren, taalcoördinatoren, directies en pabo-studenten en -docenten.
Bekijk alle Taal = Meer
Word abonnee
Bekijk hier de optiesRedactie
Neem contact op met de redactieBoeken beleven en bevatten – de lerarenopleider als leesbevorderaar.
Wenckje Jongstra, Ietje Pauw, Christa Dekker
Welke boeken maken indruk op pabo-studenten? Deze vraag hebben de auteurs aan 347 studenten van Hogeschool KPZ gesteld. In dit artikel beschrijven ze wat de voorkeuren van studenten zeggen over deze aankomende leesbevorderaars en wat deze informatie betekent voor het curriculum op de pabo. Hun conclusie is dat in ie...
Nieuwkomers – Moedertaal op een voetstuk
Esmeralda Akdag
Vanuit de ervaringen op haar Middelburgse school beschrijft de auteur hoe belangrijk het erkennen van de moedertaal van de leerlingen blijkt te zijn. Het bevordert niet alleen hun taalontwikkeling in zowel de eigen moedertaal als in het Nederlands, maar geeft hen ook een gevoel van veiligheid, wat ook hun integratie...
Nog meer taal
redactie
Signalering van enkele verschenen boeken:
Carolien Frijns: De vliegtuigklas – een literair-professionele gids over taal en onderwijs
Dolf Janson: Op zoek naar betekenissen via letters en klanken – aanvankelijk lezen dat vanaf het begin gericht is op de betekenis achter de woorden.
Een kindertekst en opmerkelijk taal...
inhoudsopgave jaargang 7 nummer 1
redactioneel
Joanneke Prenger
ervaringen van de hoofdredacteur...
Meer halen uit de schoolbibliotheek – werken aan een levende leescultuur.
Kees Broekhof
De bibliotheek op school is op steeds meer basisscholen aanwezig. De vraag is echter of dit leidt tot meer leesplezier en de motivatie om ook buiten de school meer te lezen. Hierin spelen drie factoren een cruciale rol: 1. De afstemming van de collectie op de interesses van de leerlingen op die school; 2. de rol van...
Het taaltalent van… Bauke Mollema
Itie van den Berg
Bauke Mollema blijkt behalve veel te fietsen, ook veel te lezen, ook tijdens de Tour de France.
Leestoetsen en hun betekenis voor het leesonderwijs - Betekenis en het gebruik van de DMT
Anneke Smits & Erna van Koeven
Leestoetsen hebben volgens de auteurs slechts een marginale rol bij het goed leren lezen. In dit eerste van twee artikelen gaat het vooral over de functie van de DrieMinutenToets (DMT). Die functie is beperkt en als daaraan een grotere rol wordt toegekend is het effect op de leesvaardigheid en het leesplezier juist...
Kinderen enthousiasmeren voor lezen geeft veel voldoening
Kevser Kirceylan
Als ouder een stimulerende rol spelen bij de leesbevordering bij kinderen kan thuis, maar ook bij de Bibliotheek op school, zoals deze ouder beschrijft.
Meertalige didactieken: verrijkend voor elke leeftijd - De meerwaarde van meertalige didactieken voor het taalonderwijs
Willemijn Zwart
Meer talen een plek in de klas geven, leidt tot een positieve attitude ten opzichte van andere talen, wat het leren van vreemde talen bevordert. Leerlingen leren de wereld buiten hun eigen taalgrenzen verkennen, ze worden geprikkeld om nieuwe talen te leren en ze worden gevoeliger voor de parallellen tussen verschil...
Pubergrapjes
Sanne Poelder
In deze column beschrijft een leraar van groep 7/8 hoe haar leerlingen met de begrippen letterlijk en figuurlijk aan de haal gaan.
Taal = meer
Dolf Janson
Vier talige opdrachten voor leerlingen:
- over de betekenis en de verwantschappen van het woord varen,
- raadseltaal, zoals je dat in cryptogrammen tegenkomt,
- het vinden van een passende verzamelnaam, net als bij breuken die gelijknamig moeten worden,
- de functie en de plek van komma’s.
Taal voor het leven!
Janneke Bor
In deze column van een taalspecialist bij een begeleidingsdienst beschrijft zij hoe bepalend bezig zijn met taal blijkt voor haar werkplezier.
Schrijven betekenisvol maken door formatieve evaluatie
Jarno Zwiers
In het streven het schrijfonderwijs betekenisvol te maken en de leerlingen zich daarbinnen eigenaar te laten voelen heeft het team van Het Rastholt in Hoogeveen gekozen voor de cyclus van formatieve evaluatie om dit te realiseren. Op basis van de ervaringen met deze vijf stappen geven zij tips voor andere teams dit ...
Schoolbreed hetzelfde thema!
Simone Westra
Op sbo-school De Windroos in de Nijmeegse wijk Lindenholt werken ze vanuit de principes van ontwikkelingsgericht onderwijs schoolbreed aan thema’s waarbij ze taal en wereldoriëntatie met elkaar verbinden en een rijke variatie aan actieve werkvormen hanteren.
Taalonderzoek in de praktijk: Inger van Gennep en Stiene Prinsen
Marian Bruggink
Uit het praktijkonderzoek van Van Gennep bleek dat ondanks het belang van de beheersing van algemene en meer specifieke (school)taal bij rekenen-wiskunde, leraren onvoldoende aandacht hadden voor zowel begrip van die taal, als voor het zelf gebruiken van die taal door de leerlingen.
Uit het praktijkonderzoek van Pri...
Een sterk leesbeleid op elke school: van le(r/v)ensbelang!
Iris Vansteelandt
Zowel in de voorstellen van de Taalraad Begrijpend Lezen als in het onlangs verschenen advies Lees! Een oproep tot een leesoffensief wordt de oproep gedaan om ervoor te zorgen dat elke school een duurzaam leesbeleid heeft. Wat daaronder moet worden verstaan en hoe dat tot stand kan komen, beschrijft Vansteelandt.
Wat ik zing maak ik me eigen. Hoe muziek en taal elkaar kunnen versterken
Jan de Waard
Tekstdichter en componist De Waard maakte bij de thema’s van Jeelo 48 liederen, maar paste de stijl en sfeer van tekst en muziek steeds aan bij de aard van zo’n thema. Taal en muziek zijn daardoor onlosmakelijk verbonden.
Taaldenkgesprekken: samen denken en praten over een krachtige kwestie maakt taalleren spannend.
Hanna Kuijs en Resi Damhuis
In een taaldenkgesprek daagt de leraar leerlingen uit om mee te doen, mee te denken en mee te praten. Ook in een groep nieuwkomers bevatten is dat heel nuttig, want zo’n gesprek bevat alle noodzakelijke ingrediënten voor taalverwerving: sociale interactie met rijk taalaanbod en uitgedaagde taalproductie.
Nog meer taal
redactie
Hier worden drie nieuwe uitgaven gesignaleerd: Hoeveel talen spreek jij?, Lees! Een oproep tot een leesoffensief, Literaire gesprekken in de klas.
Iedereen taalcompetent in de 21e eeuw? - drie uitdagingen voor het po
prof. dr. Kris Van den Branden
Van den Branden benoemt drie uitdagingen voor het taalonderwijs in de basisschool:
1. Actualiseer het curriculum en baseer doelen en inhouden op wat kinderen in de 21e eeuw met taal moeten kunnen doen. 2. Baseer de didactiek op wat wetenschappers in de 21e eeuw weten over krachtig taalonderwijs en maak je taalonderw...
redactioneel
Joanneke Prenger
inhoudsopgave
redactie
Het taaltalent van Lilian Marijnissen
Itie van den Berg
Lilian Marijnissen is fractievoorzitter van de SP in de Tweede Kamer. Zij werd door het wekelijkse radioprogramma De Taalstaat uitgeroepen Taalstaatmeester 2018, vanwege haar heldere taalgebruik. Dit was aanleiding om eens na te gaan welke invloeden dat taalgebruik hadden geholpen.
Uitgesproken mondelinge taalvaardigheid
Maartje v.d.Velde, Susanne Rijken, Marleen v.d.Lubbe
In het schooljaar 2016-2017 is in opdracht van de Onderwijsinspectie een peilingsonderzoek naar mondelinge taalvaardigheid uitgevoerd. Dit onderzoek richtte zich op de vaardigheden spreken, luisteren en gesprek voeren, zoals die in de referentieniveaus 1F en 2F zijn beschreven. Het aantal leerlingen dat 2F haalt is ...
Als we de verteltas weer inleveren, zijn we allemaal verdrietig
Merve Çakmak
De auteur werkt als ouder op school mee om verteltassen te maken. Zo’n tas bevat een boek en allerlei materialen die aansluiten bij het verhaal en is versiert op een daarbij passende wijze. Zij vertelt hoe haar kinderen thuis met zo’n tas aan het werk gaan.
Stelonderwijs: wat weten we uit onderzoek en praktijk?
Eline Seinhorst en Eric Besselink
De auteurs beschrijven wat bekend is over effectieve schrijfaanpakken en spitsen dit toe op wat leraren hiervan in hun praktijk bruikbaar vinden. Dit vertalen zij vervolgens naar stelonderwijs op de pabo. Door de schrijftaak persoonlijk en betekenisvol te maken en leerlingen kunnen samenwerken, blijkt dat de kwalite...
Voorlichting
Patty Roos
De auteur beschrijft haar band met een leerlinge van wie de moeder al is overleden en die haar nu ziet als een rolmodel bij haar groei naar tiener.
Taal = meer
Dolf Janson
Onderzoeks- en uitprobeeropdrachten voor leerlingen over reclametaal, beroepsaanduidingen voor mannen en vrouwen, en het ontwerpen en toepassen van vormen van geheimtaal.
Iedereen heet hier zo raar
Carolien Frijns
De auteur beschrijft haar eerste contact met een nieuwe leerling op een Vlaamse school, afkomstig uit Colombia, die nog geen Nederlands/Vlaams spreekt, maar Spaans.
Stimuleren van geletterdheid met een prentenboek als uitgangspunt
Hetty van den Berg
Tien procent van de leerlingen dreigt als laaggeletterde van school te komen. Dit kun je als team voorkomen door doelgericht het taalgebruik te stimuleren vanaf leerjaar 1, o.m. door een actieve inzet van prentenboeken. Rond die prentenboeken kunnen dan activiteiten en voorwerpen ingezet worden die het verhaal tot l...
Taal en muziek samen
Itie van den Berg
Op basisschool De Poolster uit Nieuw Roden gaat groep 8 opera De Mikado opvoeren. Dat vraagt veel leeswerk, maar met dat doel voor ogen blijkt dit herhaald en met verschillende intonaties lezen van de rollen een prettige uitdaging.
taalonderzoek in de praktijk - Eline Prijs
Marian Bruggink
Eline Prijs deed onderzoek in tweetalig primair onderwijs (Nederlands en Engels) naar de verschillen in taalgebruik tussen leerlingen met Nederlands als thuistaal en NT2-leerlingen. Hieruit bleek dat de beide groepen niet significant verschilden bij het vertellen van een verhaaltje in het Nederlands, maar dat de NT2...
Taalonderzoek in de praktijk - Femke van der Wilt
Marian Bruggink
Femke van der Wilt promoveerde aan de VU op de rol van communicatieve taalvaardigheid bij sociale afwijzing. Leidt een lager niveau van taalvaardigheid eerder tot sociale afwijzing dan bij kinderen die dit lagere niveau niet hebben? In de literatuur is vrijwel alleen de woordenschat onderzocht. Daarom onderzocht zij...
Nog meer taal - strooigoed
redactie
Signalering van Reflectiewijzer mondelinge taalvaardigheid (www.peilpunt.nl) en van lesmateriaal mondelinge taal dat bij de peiling is gebruikt (www.slo.nl). Op deze site zijn ook lesactiviteiten te downloaden om aandacht aan meertaligheid te schenken. Verder het nieuw verschenen boek Leren kun je observeren (www.j...
Gebarentaal voor iedereen! Over het belang van gebarentaal voor horende kinderen
Prof.dr. O.A. Crasborn
3000 kinderen kregen een kennismakingsles Nederlandse Gebarentaal, een van onze inheemse talen. Het enthousiasme van leerlingen en leraren kwam door nieuwsgierigheid en het besef dat deze vaardigheid bijdraagt aan een meer inclusieve samenleving. Hoe jonger je een taal leert, hoe minder moeite dat kost en het werkt ...