Welkom

Iedere kleutergroep heeft wel één of meerdere nieuwkomers in de klas. Kleuters die dezelfde ontwikkelingsfase doormaken als hun klasgenoten, maar hun taal tot nu toe hebben ontwikkeld in een andere taal dan het Nederlands. Aan jou als leerkracht de taak om hierop in te spelen. Marlien de Koning laat zien hoe de nieu...

Volledig geïntegreerd taalonderwijs, zonder methodes voor technisch en begrijpend lezen, zaakvakken, woordenschat en burgerschap, wordt al jaren op de Achthoek gegeven. Toch is er altijd ruimte voor verbetering. Taalcoördinator Iris Akkerman zag dat er vooral op het gebied van begrijpend lezen nog veel winst te beha...

Alhoewel het aanbod podcasts voor kinderen in Nederland niet heel groot is, zijn er toch een paar echte parels te vinden. Op de website kinderpodcasts.nl staat een mooie selectie. Zijn deze parels ook in te zetten in ons onderwijs? En hoe kun je dat doen? In dit artikel  lees je wat er bekend is over podcasts in het...

Op de basisschool moeten leerlingen enig inzicht opdoen in taal: hoe zit taal in elkaar, hoe verandert taal en hoe kun je reflecteren op

taalgebruik? Om deze taalbeschouwingsvaardigheden te ontwikkelen, is grammaticaonderwijs onontbeerlijk, maar dan niet op de traditionele

manier. Jimmy van Rijt en Peter de Swart ...

Dit motto is de drijfveer achter ons leesoffensief op de Marnix Academie in Utrecht. Geïnspireerd door de leescirkel van Aidan Chambers helpen wij studenten bij het selecteren van de juiste boeken door boekpromoties als start van ieder taalcollege. Ook hebben we een Fantastische 50 tiplijst met boeken waarvan studen...

Taalgericht vakonderwijs wérkt, dat weten we. Maar waarom eigenlijk? Dat hangt samen met hoe onze hersenen werken. In dit artikel gaan

Sander Scholten en Willemijn Zwart met elkaar in gesprek en laten ze zien hoe je neurolinguïstische inzichten kunt toepassen in je lessen.

Tijdens eerdere stages merkte Leonie Takens dat leerlingen niet altijd gemotiveerd waren om te lezen. Ook in haar LIO-klas op het speciaal basisonderwijs viel dit op. In dit artikel beschrijft ze hoe ze onderzoekend leesonderwijs heeft ingezet om de leesmotivatie te verhogen in haar SBO-klas. 

Met Leesroute kunnen leerkrachten op een speelse manier nadenken over hoe ze de leesmotivatie van hun leerlingen kunnen vergoten. Het bordspel is ontwikkeld voor teams die zich aansluiten bij de Bibliotheek op school en heeft als doel leerlingen verder te helpen in hun leesontwikkeling. ‘Als leerkracht schep je de v...

Worden leerlingen later betere schrijvers als ze al vroeg allerlei tekstsoorten leren schrijven? Zeer zeker! Sterker nog, ook de motivatie om te leren lezen neemt toe. In dit artikel laten Jantien Dhont en Mariëtte Hoogeveen aan de hand van de lessenserie Schrijven met peer response en instructie in genre-kennis zie...

Het is augustus en 20 kinderen starten met groep 5. Een nieuwe juf, een nieuw lokaal, de muren zijn nog kaal. De meeste van deze kinderen lezen niet graag zelfstandig en zitten nog niet op E4, een enkeling is al iets verder. Toch kiest leerkracht Patty Roos voor het boek Lampje als de krachtlijm die alles verbindt i...

Mondelinge taalvaardigheid is belangrijk voor het schoolsucces van leerlingen, maar in het speciaal basisonderwijs (sbo) bereikt maar 41 procent van de leerlingen niveau 1F voor het onderdeel ‘gesprekken voeren’. Rianne de Wit laat zien hoe je met een digitaal schermspel meer doelgerichte oefenmomenten kunt creëren ...

Wat is de rol van een taalcoördinator en hoe bereidt de opleiding voor taalcoördinator je voor op deze rol? Evelien Burema gaat hierover in gesprek met opleidingsdocenten Helga van de Ven en Veronique Damoiseaux en met vers afgestudeerde taalcoördinator Annemarie Vervoorn.

Ze zijn nu voor iedereen beschikbaar: de conceptkerndoelen van het leergebied Nederlands. Wat vindt het onderwijsveld van deze doelen? Zijn ze bruikbaar om je taalonderwijs mee vorm te geven? In dit artikel vertelt Linda Vaessen uit het kerndoelenteam over haar ambities in dit traject, en geven Joke Scheffer, Diana ...

De huidige leestoetsen geven te weinig zicht op de leesontwikkeling van kinderen. Hoe weet je of een kind begrijpt wat hij leest? En wat een volgend stapje is in zijn ontwikkeling? Op welke manier kunnen we leesontwikkeling wel in beeld krijgen? In dit artikel lees je de inzichten van enkele Brabantse scholen.

Kindcentrum Rijpelberg in Helmond heeft een zogenaamde Taalvriendelijke Bibliotheek: een op maat gemaakte meertalige boekencollectie als onderdeel van de Bibliotheek op school, die werd samengesteld, geïnstalleerd en gepresenteerd door de leesmediacoach van Bibliotheek Helmond-Peel. Wat beweegt een school om anderst...

Wat is ChatGPT en wat betekent de opkomst van ChatGPT voor het schrijfonderwijs op de basisschool? Kun je als (beginnende) schrijver iets hebben aan de teksten die de chatbot produceert? In dit artikel gaat Suzanne van Norden in op deze vragen.

‘Spreken is zilver, zwijgen is goud.’ Misschien ken je dit gezegde nog wel. Het werd vroeger gebruikt om kinderen aan te geven dat ze hun mond moesten houden. De tijden zijn veranderd: spreken is het kostbare goud geworden in onze kleutergroepen. We proberen zo veel mogelijk om de taal van onze kleuters te stimulere...

We kennen het verschijnsel. Het is tijd voor vrij lezen en leerlingen mogen hun eigen boek lezen. Maar ja, dan is er een die het gekozen boek toch weer wil ruilen, iemand die naar de wc moet of iemand die bezig is met neplezen. De vraag is: kun je iets doen aan dit gebrek aan betrokkenheid bij het vrij lezen in je g...

Door het lezen van boeiende teksten en daarover te schrijven en te praten, leert een kind begrijpen wat hij leest. In dit artikel lees je hoe je als leerkracht deze activiteiten begeleidt, inclusief een uitgewerkt stappenplan om zelf mee aan de slag te gaan.

Hoe maak je leerlingen nieuwsgierig en hoe zet je ze aan het denken? Dat kan met taaldenkgesprekken: leerlingen doen actief mee, denken actief mee en praten actief mee, en al doende worden ze taalvaardiger en denkvaardiger. Hoe voer je als leerkracht zo’n taaldenkgesprek? En kan dat met álle leerlingen? Aan de hand ...

Tegenwoordig communiceren we voornamelijk digitaal. We sturen elkaar appjes, we schrijven mails en lezen en schrijven teksten op de computer. Toch staat handschriftonderwijs in groep 3 en 4 nog steeds op het rooster. Is dit een erfenis uit het verleden waar we beter afscheid van kunnen nemen of is het aanleren van e...

Tekstloze prentenboeken zijn bijzondere prentenboeken. Ze bevatten geen of nauwelijks tekst en de lezer moet zelf de verhaallijn construeren. De boeken hebben vaak prachtige illustraties. Het zijn kunstwerken om alleen of samen in alle rust naar te kijken, van te genieten en over te praten. Het grote voordeel van di...

Lezen is een belangrijke sleutel tot succes in het onderwijs en in de samenleving: veel informatie moet via lezen geleerd en verwerkt worden. Lezen is daarom ook een van de basisvaardigheden waaraan in het onderwijs veel tijd wordt besteed. Maar hoe is het gesteld met de leesvaardigheid van leerlingen in het (specia...

Hoe zorg je dat jouw leerlingen (en jijzelf) gemotiveerd blijven om te schrijven? Hoe haal je meer uit je schrijfonderwijs en werk je gericht aan de schrijfontwikkeling van je leerlingen? In dit artikel laat Femke Cools zien hoe je door het gebruik van genres schrijf- en zaakvakonderwijs betekenisvol met elkaar kunt...

Stichting Lezen organiseert dit jaar alweer voor de twaalfde keer de Pabo Voorleeswedstrijd. In dit artikel vertellen Joost Maes en Inouk Boerma hoe hun opleidingen de voorleeswedstrijd organiseren en hoe ze studenten daarbij betrokken weten te krijgen en te houden.

Taalvergelijking lijkt een toegankelijke eerste stap voor leerkrachten om meertaligheid in de klas te benutten. Onderzoek laat zien dat het bespreken van overeenkomsten en verschillen tussen talen bijdraagt aan de taalontwikkeling van leerlingen. De effectiviteit van taalvergelijking blijkt samen te hangen met het g...

SLO heeft een Teamgids meertaligheid ontwikkeld. In dit artikel legt Inge Jansen aan de hand van praktische voorbeelden uit hoe de gids leerkrachten ondersteunt bij het ontwikkelen van kennis en vaardigheden over het waarderen en inzetten van meertaligheid in de klas.

Kun je van leerlingen betere schrijvers maken door ze in gesprek te laten gaan over hun teksten? Dat was de hoofdvraag van het onderzoeksproject Dialogisch schrijven. In dit artikel laten Monica Koster en Renske Bouwer zien wat dialogisch schrijven precies inhoudt en bespreken zij enkele bevindingen uit het onderzoe...

Als leraar vind je het belangrijk dat de leerlingen je goed begrijpen. Veel leraren versimpelen daarom vaak hun taalgebruik. Maar wanneer je dat doet, ontneem je je leerlingen kansen om complexere taal, oftewel schooltaal, te leren. Leerlingen hebben deze schooltaal hard nodig in hun schoolloopbaan. Als je weet wat ...

Veel leerlingen zijn enthousiaste gamers, maar moeilijk te porren voor het lezen van boeken in hun vrije tijd. Zou je games en lezen met elkaar kunnen verbinden om leerlingen enthousiast te krijgen voor lezen? Itie van den Berg ging samen met spelontwerper Frank Bovenkerk op zoek naar het antwoord op deze vraag.

Taalrondes kunnen worden ingezet in alle groepen van het basisonderwijs. In dit artikel beschrijven Wietske Visser en Merlijn Wentzel hoe in nieuwkomersgroepen gewerkt wordt met de taalronde, een methodiek waarin vertellen en schrijven over eigen ervaringen centraal staat.

In kinderboeken staan bijna altijd illustraties. Dat is natuurlijk niet voor niets, maar wat is nou precies de rol van illustraties? Martijn van der Linden beschrijft in dit artikel de verschillende functies van illustraties en hoe je die kunt inzetten voor leesbevordering in de klas.

In september lanceerde de Taalunie haar nieuwe website rijketeksten.org. Daarop kunnen leerkrachten rijke teksten vinden om hun taal- en zaakvaklessen mee te verrijken. Het doel? Leerlingen prikkelen en motiveren en zo op een originele en duurzame manier aan hun leesvaardigheid werken. In dit artikel gaat Britt Libo...

In onze samenleving zijn technologie en media onmisbaar. Het is dan ook belangrijk om niet alleen geletterd, maar ook om digitaal geletterd te zijn. Daarom is het noodzakelijk dat scholen digitale geletterdheid een vast onderdeel maken van hun curriculum. Steeds meer basisscholen integreren digitale geletterdheid me...

Langere tijd met leerlingen lezen, schrijven en praten vergroot hun kennis van de wereld en daarmee ook hun begrip van teksten over dat onderwerp. Ook werk je aan duurzame woordenschatontwikkeling van de begrippen en woorden die in je thema aan de orde komen. In deze nieuwe rubriek bieden we je een set van rijke tek...