Welkom
Hartelijk welkom op de website van MeerTaal. MeerTaal is een inspirerend en onafhankelijk tijdschrift over taal in het basisonderwijs. Het richt zich op taaldidactiek in de breedste zin van het woord. MeerTaal biedt een mix van theorie en praktijk, bedoeld voor iedereen die betrokken is bij het primair onderwijs: leraren, taalcoördinatoren, directies en pabo-studenten en -docenten.
Bekijk alle Taal = Meer
Word abonnee
Bekijk hier de optiesRedactie
Neem contact op met de redactieLef in tijden van corona
Janneke Moeleker
Dinsdag 3 maart 2020. Ons nieuwe thema voor de kleutergroepen ‘Wij zijn piraten’ gaat van start.
Thema’s en teksten: een krachtige verbinding
Bea Pompert
Leraar Annika werkt in groep 3 en geeft haar taalonderwijs vorm door te werken met interessante en betekenisvolle thema’s. Bij deze thema’s zoekt ze zelf boeken en teksten. In dit artikel beschrijft Bea Pompert hoe je thema’s en teksten verbindt met lezen en waar je rekening mee moet houden.
Wisseling van de wacht!
Monica Koster
Joanneke vertrouwde mij enkele maanden geleden toe dat ze erover dacht om te stoppen als hoofdredacteur van MeerTaal en vroeg in één moeite door of ik misschien interesse had om het stokje van haar over te nemen.
Aan de keukentafel
column ouder
Joy Klinkenberg
Thuisonderwijs, wie had gedacht dat we dat massaal zouden moeten doen? Was dat niet voor een paar gezinnen die een trekkend bestaan hebben? Of vanwege levensbeschouwelijke overwegingen geen geschikte school voor hun kind kunnen vinden?
Iedere student aan het lezen!
Leesbevordering op de pabo
Monica Koster en Lucienne Rijks
Tweederde van de pabodocenten vindt hun studenten niet voldoende competent in leesbevordering. Toch moeten deze aanstaande leraren straks hun leerlingen warm maken voor lezen. Wij interviewden pabodocent Marieke Deinum, pabostudent Marla Drenth en projectleider van Stichting De Schoolschrijver Annemarie Heuts over h...
Het taaltalent van Steven Brunswijk
Itie van den Berg
Steven Brunswijk was portier en verkoper van alarminstallaties na zijn MBO-opleiding Economie, maar wist dat hij comedian wilde zijn. Inmiddels heeft hij zijn derde theatervoorstelling ontwikkeld Van slaaf tot meester, was hij te zien in de Avrotros-serie De Braboneger verkaast, Expeditie Robinson en in de Gevaarlij...
Betere gesprekken met MODEL2TALK
Van ontwerp tot succesvolle interventie
Chiel van der Veen & Femke van der Wilt
Hoe voer je in de klas goede gesprekken waar leerlingen echt iets van leren? Chiel van der Veen en Femke van der Wilt laten in dit artikel zien hoe de interventie MODEL2TALK leraren kan ondersteunen bij het voeren van dialogische gesprekken en hoe leraren hier zelf mee aan de slag kunnen in de klas.
redactioneel
Joanneke Prenger
aankondiging afscheid als hoofdredacteur
Formatief evalueren in je taalles
Anne-Christien Tammes
N.a.v. de SLO-publicatie ‘Formatief evalueren in het primair onderwijs: werken aan groei’ zijn drie leraren van bs. De Bosmark in Dinxperlo taallessen gaan ontwikkelen waarin dat formatief evalueren een belangrijke rol speelt. Zij hebben dat uitgeprobeerd bij verschillende facetten van taalonderwijs in hun eigen gro...
Het taaltalent van Janine Abbring
Itie van den Berg
Hoe taal een belangrijke rol speelt in het leven en werk van deze tv-journalist/redacteur.
Leerlingen leren zoeken op internet, hoe dan?
Maarten Sprenger
Zoeken vraagt niet alleen voorbereiding, maar botst vaak ook met de betrouwbaarheid, de leesbaarheid en de geschiktheid van de gevonden bronnen. Via zeven stappen kunnen kinderen dat informatief zoeken zich eigen maken. Gebruik maken van betrouwbare bronnen, is dan een essentieel onderdeel in dat leerproces. Wikikid...
Yosan, jij gaat winnen met voorlezen!
Wegihu Teame
Column ouder
Vader Wegihu Teame vertelt hoe zijn dochter Yosan de finale won van de Nationale Voorleeswedstrijd. Zijn gezin kwam zeven jaar geleden uit Eritrea naar Nederland.
Met een podcast op reis?
Itie van den Berg
Tjeerd v.d. Elsen won de IPON-award voor innovatie van het onderwijs voor zijn aanpak van het radio en podcasts maken met kinderen. Het luisteren naar goede podcasts maakt dat kinderen ongeacht hun leesvaardigheid toch met goede teksten in aanraking kunnen komen. Bovendien stimuleert dat hun creativiteit meer dan vi...
Ook met taal terug in de tijd…
Sanne Poelder
Column leraar
Ervaringen tijdens het thema ‘terug in de tijd’ met het leren onderscheiden van hoofd- en bijzaken in (informatieve) teksten en het verwerken tot een presentatie daarvan.
taal = meer
Dolf Janson & Roos de Bruyn
Ideeën om kinderen op onderzoek te laten gaan rond diverse taalonderwerpen: verwantschap tussen woorden, nep-vergrotende trappen, naamwoord of bijwoord, raadsels met woorden en letters, goede of foute samentrekkingen.
Gevonden!
Janneke Bor
Column taalspecialist
De auteur doet verslag van haar zoektocht naar een haar aansprekende aanpak van het bereiken van leesbegrip.
Samen problemen oplossen
Frans Hiddink
Hoe bevorder je dat kleuters complexe taal gebruiken, waarbij ze flink redeneren? Op basis van gesprekken van kleine groepjes kleuters die samen een probleem moesten oplossen werden door de auteur twee situaties vergeleken. Soms deden ze dat samen met elkaar, andere keren met hun leraar. De aanpak is gebaseerd op ve...
Literaire leesgesprekken voeren in de Boekenclub!
Adrie Vroon
Alle leerlingen van de groepen 5 en 6 van bs. D’n Bogerd in Geldermalsen komen eenmaal per maand bij elkaar als boekenclub. Vanuit Bibliotheek Rivierenland begeleidt de auteur deze boekenclub met als doel het leesplezier van de kinderen te vergroten. De hele groep leest hetzelfde boek en daarna bespreken ze in groep...
Taalonderzoek in de praktijk
Marian Bruggink
Frederike Groothoff promoveerde in Utrecht op een proefschrift over tweedetaalverwerving bij pas aangekomen migrantenkinderen in de kleuterleeftijd. Daarvoor vergeleek ze de omstandigheden en effecten op speciale nieuwkomersscholen en op reguliere scholen. Daaruit kwamen wel verschillen, maar die waren niet alleen p...
Effectief werken aan leesbegrip en leesmotivatie: het moet en het kan!
Jan Rijkers, Carlijn Pereira, Joanneke Prenger
In september verscheen het actieplan Effectief onderwijs in begrijpend lezen – acties voor beter leesbegrip en meer leesmotivatie. Wat is er te leren van basisscholen die dit al anders aanpakten? Daaruit blijkt onder meer dat thematisch werken een kader geeft voor het lezen, waardoor kinderen dit als betekenisvol er...
De kracht van de Boekenzoeker
Stella Leenders, Sylvia Andriol
Op basisschool Het Groene Hart in Zuidwolde is twee dagen per week de Boekenzoeker actief. Zij is uitgerust met een lampje, een boekenhoed, een letterjas, en veel kennis over boeken en leesplezier. Zij kreeg voor deze aanpak een Innovatieprijs. Als Boekenzoeker ondersteunt ze het team, maar is vooral met kinderen in...
Digitale uitstapjes bij het voorlezen in nieuwkomersgezinnen
Itie van den Berg
Via vijf ‘uitstapjes’ worden kinderen en hun ouders betrokken bij kinderboeken. Dat loopt van het kaft van een boek interpreteren en herkennen, via filmpjes op YouTube bij informatieve boeken en later bij inmiddels bekende prentenboeken, en het thuis bekijken en beluisteren als luisterboek, waarmee ook een gesprek o...
Nog meer taal
redactie
Nieuwe publicaties over lezen, een kindertekst over corona en de signalering van het Tijdschrift Taal.
Van de redactie
Joanneke Prenger
Over de ervaring met een cursus over het verbeteren van publieksgerichte teksten.
Praten honderduit
Marian Bruggink, Maud van Druenen, Heleen Strating, Jack Duerlings
Naar aanleiding van het in 2019 gepubliceerde peilingsonderzoek van de Inspectie van het Onderwijs over mondelinge taalvaardigheid beschrijven de auteurs de noodzaak van gerichte aandacht van leraren voor de ontwikkeling van de mondelinge taalvaardigheid van hun leerlingen. Zij pleiten er o.a. voor om kinderen meer ...
Het taaltalent van Carola Schouten
Itie van den Berg
Het taaltalent van Carola Schouten wordt belicht, met o.a. de herinneringen van haar leraar in groep 7/8 van de school in Waardhuizen (NB).
Schrijftandem – per twee aan de slag met schrijfstrategieën!
Fien De Smedt
Het schrijven van teksten vinden Vlaamse leerlingen aan het eind van het basisonderwijs lastig. De auteur heeft in haar promotieonderzoek vanuit de Universiteit Gent geprobeerd hieraan iets te veranderen. Zij koos voor twee opties: instructie en samenwerken in tweetallen.
Column ouder
Anne Louwers
Moeder vertelt over haar zoontje die de diagnose ‘TOS’ kreeg, zonder dat duidelijk was wat dit bij hem specifiek inhield. Met goede deskundige ondersteuning binnen het sbo blijkt hij nu die achterstand aardig in te lopen.
Creativiteit in het (taal)onderwijs laat geen potentieel onbenut
Mieke Linssen, Els van Hemert
De auteurs vinden creativiteit noodzakelijk voor de ontwikkeling van kinderen. Daarom ondersteunen ze op eigen wijze scholen bij het uitvoeren van creatieve projecten die aansluiten bij het curriculum. Goed onderwijs daagt kinderen uit zich creatief en daarmee ook talig te ontwikkelen. Dit artikel beschrijft waar je...
Column leraar
Sanne Poelder
De auteur geeft een inkijkje hoe ze vanuit het thema ‘omgaan met elkaar’ met haar groep aandacht besteedt aan het verschil tussen feiten en meningen. Zij constateert dat de leerlingen actief bezig zijn en het jammer vinden om te moeten stoppen aan het eind van de lestijd.
Taal = meer
Dolf Janson & Roos de Bruyn
Opmerkelijke taalaspecten die kinderen uitnodigen daarmee aan de slag te gaan: slechte slogans, wel of niet aan elkaar schrijven, letterlijk of figuurlijk bedoeld, straatpoëzie en soortnamen die zijn gebaseerd op de (achter)naam van een persoon.
Column taalspecialist
Janneke Bor
Auteur beschrijft haar zoektocht naar manieren die essentieel zijn om lezen plezierig en effectief te maken, zodat leerlingen geen angst of afkeer voor teksten oplopen.
Over het voeren van Griffelboeken. Inzichten over leesonderwijs verzameld op de netwerkdag van het Landelijk Netwerk Taal
Joanneke Prenger
Diverse presentatoren gaven aandacht aan aspecten van lezen, zoals de in Vlaanderen uitgeprobeerde eetbare verpakking van gedichtjes, het toepassen van de drie stappen van close reading op Donald Duck-strips, het belang van het door leraren introduceren en/of voorlezen van juist bij hun leerlingen nog onbekende boek...
Taaltekeningen: tekenen om iets te vertellen
Hieke van Til
Kleuters vertellen tijdens een bijschrijfgesprek over hun eigen ervaring aan de leraar en die schrijft er, in overleg, de tekst onder. Voor leerlingen die het nog niet lukt om een herkenbare tekening op papier te zetten, is het fijn dat ze hun verhaal wel kunnen vertellen. Als het dan wordt opgeschreven door de lera...
Taalonderzoek in de praktijk: Annerose Willemsen en Rianne van Rooijen
Marian Bruggink
Annerose Willemsen promoveerde op een proefschrift over haar analytische observaties van het effect van klassengesprekken over de informatieve teksten in geschiedenismethoden. Uit de literatuur bleek niet specifiek genoeg hoe leraren zo’n gesprek moesten uitlokken en zo faciliteren dat het tot verdieping van de kenn...
Leestoetsen en hun betekenis voor het onderwijs. Betekenis en inzet van de AVI-toetsen
Anneke Smits, Erna van Koeven
In een tweeluik bespreken Anneke Smits en Erna van Koeven de DMT (vorige nummer) en de AVI-toetsen (dit nummer) en beschrijven ze hoe deze leestoetsen zo ingezet (of juist achterwege gelaten) kunnen worden dat ze de leesontwikkeling niet schaden, maar een zinvolle bijdrage leveren aan het goed leren lezen. AVI heeft...